De groeiende trend van 'ervaringsdeskundigheid': een waardevolle aanvulling of een gevaarlijke vervanging van professionele therapie?

In de afgelopen jaren is er een sterke toename te zien van mensen die zich profileren als ervaringsdeskundigen. Hun persoonlijke verhalen en hersteltrajecten bieden herkenning, hoop en inspiratie voor velen. Dit is zonder meer waardevol. Echter, een zorgwekkende ontwikkeling doet zich voor: steeds vaker bieden deze ervaringsdeskundigen therapieën of begeleidingsvormen aan waarvoor zij geen professionele, evidence-based opleiding hebben genoten.

Wat begint als een goedbedoeld initiatief vanuit het eigen verhaal, groeit soms uit tot een praktijk waarin therapieën worden aangeboden zonder grondige kennis van psychopathologie, diagnostiek, ethiek of therapeutische kaders. Hierbij worden zelfbedachte methodieken toegepast, zonder onderbouwing of toetsing, op kwetsbare mensen in nood.

Korte verlichting, lange termijn risico's

Cliënten ervaren in eerste instantie vaak verlichting, erkenning en verbinding. Maar de vraag die we ons collectief moeten stellen is: wat zijn de langetermijneffecten? Wat gebeurt er wanneer diepgewortelde trauma’s worden aangeraakt zonder een stevige professionele bedding? Hoe wordt omgegaan met overdracht, dissociatie of hertraumatisering, als men deze begrippen niet in de diepte begrijpt?

Zonder voldoende kennis van ontwikkelingspsychologie, systeemdynamiek of de werking van het zenuwstelsel, kan therapie hoe goed bedoeld ook meer schade dan heling veroorzaken. En wie ziet dit? Wie houdt toezicht?

Wie observeert en waarborgen we kwaliteit?

In een tijd waarin social media een platform biedt aan iedereen met een verhaal, vervaagt het onderscheid tussen persoonlijke ervaring en professionele expertise. De titel 'therapeut' wordt te pas en te onpas gebruikt. De vraag is dan: wie bewaakt de kwaliteit van wat er onder de vlag van therapie wordt aangeboden?

Het is tijd voor een kritisch maatschappelijk gesprek. Niet om ervaringskennis te ondermijnen integendeel, deze is onmisbaar in het veld van herstel !