Wie stond daar eigenlijk? IK niet

Wie stond daar eigenlijk? Ik niet.

Er is die ene vraag die mensen vaak stellen, meestal goedbedoeld: "Maar... hoe voelde jij je dan? Had je niet ergens een idee van: dit is niet goed?"

En elke keer voel ik een soort kortsluiting. Niet omdat ik niet wíl antwoorden, maar omdat het zo’n pijnlijke kloof blootlegt. Want hoe leg je aan iemand uit dat je daar niet stond als jezelf?

De vrouw die werkte onder de naam Abony, dat was ik… en toch ook niet. Abony was mijn werknaam. Mijn overleving. Mijn masker. Mijn act. Zij was de aanmoediger, de regelaar, de sterke die tot wel 18 of 19 uur achter elkaar kon werken. Zij praatte zich uit de meest nare situaties met klanten. Zij lachte. Zij leek onaantastbaar. Zij was alles wat ik niet kon zijn als ik werkelijk mezelf was.

En als het werk klaar was als de deur dichtging, als de mensenhandelaar kwam waar ik zó verliefd op was dan verdween Abony. Dan was daar ineens Edith-Bernadette. Kwetsbaar. Jong. Zo verliefd op iemand die me kapotmaakte, maar die ik toch als enige houvast voelde. En dat is het bizarre eraan: ik kon oprecht genieten van die momenten. Van de aandacht, het gevoel dat ik gezien werd zelfs al was het vergif.

Het klinkt krankzinnig als je het leest. Maar ik weet nu: dit is hoe trauma werkt. Je hoofd splitst zich. Je ziel splitst zich. Niet letterlijk maar wel gevoelsmatig. Het is alsof je een soort ‘professionele ik’ bouwt die het vuile werk doet, zodat de echte jij het emotioneel kan overleven. En dat mechanisme werkte perfect. Tot ik later in het leven niet meer wist: Wie ben ik dan eigenlijk?

Want Abony was niet ik. En ik was niet Abony. Maar wie bleef er dan over?

Nu jaren later weet ik veel meer over hoe trauma werkt. Hoe het brein beschermt door te dissociëren. Hoe je jezelf loskoppelt van je gevoel om niet onder te gaan. Hoe overlevingsdelen zoals Abony ontstaan.

En ik weet ook dat ik nu wél besta als één geheel. Als Edith-Bernadette.

Maar dat betekent niet dat het gevoel helemaal weg is. Die innerlijke strijd is er nog steeds. Niet meer dagelijks in overleving, maar wel in diepe reflexen. In de stem die zegt dat ik me moet bewijzen. Dat ik diploma’s nodig heb om ‘waardig’ te zijn. Dat ik niet zomaar verbinding mag aangaan, omdat ik dan misschien te dichtbij kom of de ander bij mij.

Het verschil is: vroeger was ik die strijd. Nu zie ik hem. Ik kan hem benoemen. Ik kan uitleggen wat er gebeurt als die oude overtuigingen de kop opsteken. Win ik het altijd? Nee. Maar ik begrijp het nu. En dat geeft me kracht.

Dus als je me vraagt: “Hoe voelde je je dan?” Dan zeg ik: "Ik voelde niets – omdat voelen te gevaarlijk was. Niet omdat ik het niet wist, maar omdat ik niet kón weten terwijl ik overleefde."

Vandaag voel ik wél. En soms doet dat pijn. Soms komt er een brok in mijn keel, zoals nu als ik dit opschrijf. Maar ik ben nu heel. En dat is misschien wel het grootste verschil van allemaal.

Herken je wat ik bedoel? Begrijp je nu misschien iets beter waarom die ene vraag zo ingewikkeld is om te beantwoorden? Want soms is het niet dat je niet wilde voelen maar dat je het simpelweg niet kón. Als mijn verhaal je raakt, of als je er iets in herkent van jezelf of iemand die je kent, laat dan gerust een reactie achter. Deel dit blog als je denkt dat het iemand anders kan helpen om zichzelf of een ander beter te begrijpen. Want hoe meer we delen, hoe minder we hoeven te dragen in stilte.